Câu hỏi thường xuất hiện khi chúng ta muốn mua một chiếc xe nâng điện đó là nên chọn pin Lithium hay ắc quy acid chì truyền thống?
Gần đây, khá nhiều hãng xe nâng có đưa thêm một lựa chọn mang “hơi thở của thời đại” cho Quý khách hàng của mình chọn lựa, đó là pin Lithium (Li-Ion), thay vì chỉ có một loại ắc quy acid chì (Lead Acid) như trước kia. Có nhiều lựa chọn hơn luôn là điều tốt? Chưa chắc. Chọn lựa một chiếc xe nâng điện phù hợp vốn đã là một sự nhức đầu rồi, nay lại thêm cái vụ Lithium hay acid chì này nữa, mệt quá. Đừng lo, bài viết dưới đây sẽ giúp bạn có một sự lựa chọn sáng suốt với thời gian bỏ ra ít nhất.
Mục lục
Pin Lithium vs ắc quy acid chì?
Nếu viết hết chi tiết về mô tả công nghệ, đặc tính kỹ thuật, tiêu chuẩn kỹ thuật .v.v. của 2 loại này thì chắc là không có mấy ai đủ kiên nhẫn để ngồi đọc hết từ đầu đến cuối. Và thực sự theo tôi thì điều đó cũng không cần thiết để có thể quyết định chọn loại nào. Chúng ta chỉ cần hiểu một số đặc điểm cơ bản, quan trọng nhất thôi.
Các đặc điểm cơ bản của ắc quy acid chì
Ắc quy acid chì về cơ bản là được cấu tạo nên từ các bản cực làm bằng chì và ô xít chì, sau đó ngâm chúng trong dung dịch acid H2SO4. Để ắc quy hoạt động tốt thì dung dịch acid phải đảm bảo duy trì nồng độ acid và mực dung dịch acid phù hợp: không quá cao, không quá thấp. Nồng độ acid không đúng: trục trặc. Lượng dung dịch acid không đủ: hỏng. Từ đó sinh ra một số rắc rối trong quá trình sử dụng:
- Phải kiểm tra thường xuyên nồng độ dung dịch acid
- Phải kiểm tra thường xuyên mực dung dịch acid
Ngoài ra, do cấu tạo từ hệ thống acid-chì nên quy trình sạc phải đảm bảo đủ thời gian mỗi lần sạc (thông thường khoảng 8 tiếng).

Từ cần bảo dưỡng định kỳ đến không cần bảo dưỡng
Để giảm bớt sự phiền toái khi phải thường xuyên bảo dưỡng, người ta cải tiến ắc quy acid chì thành một số loại tiên tiến hơn: hàn kín để chống bay hơi nước, thay dung dịch acid bằng GEL … các loại này hay được gọi chung là ắc quy KHÔ, nghĩa là cứ xài mà khỏi cần châm nước bình.
Tuy nhiên, sự tiện lợi này đi kèm với một cái giá cao hơn.
Và, dù là KHÔ hay ƯỚT, thì nó vẫn là ắc quy acid chì. Vẫn phải sạc-đầy-xài-mới-bền. Và thời gian sạc đầy bình mất khoảng chừng 8 tiếng.
Ngoài ra thì còn có một số đặc điểm phụ (nhìn chung là phụ, mặc dù với một số công việc đặc thù nào đó thì lại là yếu tố quan trọng nhất):
Cháy nổ và ô nhiễm: khi hoạt động và nhất là khi sạc, ắc quy acid chì bay hơi, quá trình sạc lại tạo ra khí dễ cháy nổ (hydro), rồi ô nhiễm chì … mặc dù lượng ô nhiễm này thường không lớn, nhưng với một số ngành nghề đặc thù thì lại ảnh hưởng nghiêm trọng, như trong dây chuyền chế biến thực phẩm .v.v.
Các đặc điểm cơ bản của pin Lithium
Cơ bản là giông giống như cái cục pin điện thoại smart phone mà chúng ta hay xài, có thể tóm gọn lại trong 2 chữ: VÔ TƯ.
Xài vô tư. Khỏi cần quan tâm cái vụ nước non, châm chích.
Sạc vô tư. Khỏi cần quan tâm sạc đầy hay chưa. Tiện tay là cắm vào sạc. Có cuộc gọi là rút sạc ra cầm lên nghe.
Bền vô tư. Tuổi thọ pin hay ắc quy thì thường tính theo số chu kỳ sạc đầy. Và thường thì số chu kỳ sạc của pin Lithium cao gấp đôi ắc quy acid chì (khoảng 4000 chu kỳ so với 2000 chu kỳ). Nói nôm na là, nếu bạn đang xài một cái ắc quy acid chì chất lượng tốt được 5 năm, thì với một cái pin Lithium tương đương bạn sẽ kỳ vọng xài được 10 năm.
Nhanh vô tư. Một đặc điểm rất lợi hại của pin Lithium là khả năng sạc nhanh. Mặc dù thời gian sạc đầy (100% dung lượng) trung bình của pin Lithium mất khoảng chừng 1,5 đến 2,5 tiếng tùy loại, nhưng thời gian sạc từ 20% lên đến 80% dung lượng lại rất ngắn, trung bình chỉ mất khoảng 20 đến 30 phút thôi bạn nhé. Và khoảng thời gian này lại ngày càng ngắn hơn theo sự cải tiến liên tục của các công nghệ pin Lithium tiến tiến hơn.

Quá khỏe. Vậy thì thôi, mua pin Lithium cho rồi, nghĩ chi cho mệt? Khoan đã bạn. Quá trình nhiều năm kinh doanh xe nâng điện đã cho chúng tôi một kinh nghiệm quý báu. Cái thứ tốt nhất thế giới, có thể tốt đối với ông A, ông B, chứ chưa chắc đã là cái tốt nhất cho BẠN. Cái tốt nhất dành cho BẠN, có thể không phải là cái thứ tốt nhất thế giới kia, mà là một thứ khác, thứ phù hợp nhất đối với BẠN.
Vậy tôi nên chọn pin Lithium hay ắc quy acid chì cho xe nâng điện?
OK, lét gâu. Chúng ta sẽ tiếp tục đi xa thêm chút nữa, để tìm ra cái bình ắc quy phù hợp nhất cho chiếc xe nâng điện của bạn nhé.
Bạn xài nó bao nhiêu giờ mỗi ngày?
Pin Lithium thì tốt thật, xài khỏe thật, vô tư thật, nhưng nó có một nhược điểm: GIÁ THÀNH.
Thông thường, giá thành pin Lithium dao động từ 1,5 đến 2,5 lần tùy loại so với bình ắc quy acid chì tương đương.
Quy luật chung là, bạn xài nó càng ít, bạn càng có nhiều thời gian để bảo dưỡng nó, để sạc nó. Một bình ắc quy acid chì tốt cho xe nâng điện thường phải xài được khoảng trên 8 giờ làm việc mới phải sạc lại. Và cũng mất chừng 8 tiếng để sạc đầy lại như cũ. Nếu bạn chỉ cần xài xe nâng điện dưới 8 tiếng một ngày, tức là công ty bạn chỉ làm việc 1 ca/ngày, thì bạn có tới 16 tiếng mỗi ngày để sạc và bảo dưỡng. Như vậy, bạn hoàn toàn có thể mua một chiếc xe nâng điện sử dụng ắc quy acid chì để có chi phí đầu tư thấp nhất.
Nhưng bạn thắc mắc, nếu công ty tôi cần xài xe nâng điện trên 8 tiếng mỗi ngày, như là 2 ca/ngày, thậm chí 3 ca/ngày thì sao? Tin buồn là, thông thường một bình ắc quy acid chì có thể sử dụng tầm khoảng 8 tiếng làm việc, sau đó cần phải có khoảng thời gian chừng 8 tiếng nữa để sạc đầy nó lại. Vì thế, nếu bạn cần sử dụng xe nâng điện liên tục trong hơn 8 tiếng, có lẽ bạn phải đầu tư thêm 1 cái bình dự phòng nữa. Lúc này, chi phí đầu tư cho ắc quy của bạn đã tăng gấp đôi rồi. Đây chính là thời điểm bạn nên cân nhắc đến pin Lithium thay cho ắc quy chì.
Tóm lại, nếu bạn xài xe nâng điện ít, dưới 8 tiếng mỗi ngày, và có ngân sách không thoải mái lắm (mà tôi thấy hầu hết doanh nghiệp nào cũng vậy), bạn chỉ cần mua một cái bình ắc quy acid chì, và chịu khó bảo dưỡng nó cẩn thận, sạc nó đúng cách. Của bền tại người mà.
Nếu bạn cũng xài xe nâng điện ít, nhưng ngân sách rủng rỉnh, và không muốn mất thời gian với chuyện châm nước bình ắc quy hay phải canh me cái bình để sạc, chọn luôn pin Lithium cho phẻ.
Nếu bạn xài xe nâng điện hơn 8 tiếng mỗi ngày, thậm chí 2-3 ca, đầu tư 1 cái pin Lithium lợi hơn là 2 cái bình ắc quy acid chì: chi phí ban đầu tương đương nhau, nhưng xài “đã” hơn, và tuổi thọ lâu bền hơn. Tính ra hiệu quả trên vốn đầu tư thì vẫn rẻ hơn ắc quy acid chì.
Pin Lithium nào?
Tới đây thì lại có thêm một chút rắc rối nho nhỏ nữa. Có rất nhiều loại pin Lithium chứ không phải chỉ có 1 loại. Ráng chút nữa nhe bạn, đọc thêm chút nữa, nhưng chọn được đúng loại mình cần, cũng xứng đáng phải không bạn?
Tôi sẽ không làm mất thời gian của bạn bằng một đống thông tin dư thừa. Mặc dù trên đời có rất nhiều loại pin Lithium khác nhau, đối với xe nâng điện, phổ biến nhất là loại pin LiFePO4 (đọc nôm na kiểu dân dã là Lithium Phốt phát sắt). Và tin tốt là bạn chỉ cần cân nhắc giữa hai loại pin LiFePO4 chính được cung cấp trên thị trường: hàng chính hãng và hàng thay thế.
Pin Lithium chính hãng
Cái này thì khỏi bàn nhé bạn. Ưu điểm thì vô số. Dĩ nhiên là nó có tất cả những ưu điểm của một cái pin Lithium điển hình như đã nói ở trên. Tôi chỉ muốn nói thêm một đặc điểm chủ yếu, nổi bật, để phân biệt pin Lithium chính hãng với hàng thay thế. Đó là khả năng tích hợp với hệ thống điều khiển của xe nâng điện.

Pin Lithium có một điểm khác biệt nổi bật với ắc quy acid chì, đó là SỰ THÔNG MINH. Pin Lithium được trang bị một board mạch có vi điều khiển, thực chất nó là một cái máy tính thu nhỏ, gọi tắt là bộ BMS hoặc BMC. Pin Lithium thường “nói chuyện” với hệ thống điều khiển của xe nâng điện thông qua một mạch giao tiếp gọi là CAN bus. Tất nhiên rồi, pin Lithium chính hãng sẽ “nói chuyện” được với cái xe nâng điện của hãng, vì chúng là anh em cùng cha cùng mẹ, nói cùng ngôn ngữ. Vì thế, chúng ta sẽ thấy các thông tin của pin (ví dụ như mức tiêu hao, dung lượng còn lại …) hiện lên trên bảng điều khiển của xe nâng điện. Ngoài ra, các xe nâng điện hiện đại thường được trang bị thuật toán quản lý năng lượng thông minh như là tính năng Blue-Q của hãng STILL. Thuật toán này sẽ căn cứ vào các thông số làm việc của xe nâng điện, trong đó có thông số của pin Lithium, để tính toán và quản lý việc sử dụng năng lượng của xe nâng điện để đảm bảo tiết kiệm năng lượng, tối ưu thời gian sử dụng pin Lithium.
Pin Lithium hàng thay thế
Mặc dù cũng có những ưu điểm như người anh em họ “hàng chính hãng”, cũng có bộ não “thông minh” BMS, nhưng chú em họ xa “hàng thay thế” lại thường không nói chuyện được với hệ thống điều khiển trung tâm của chiếc xe nâng điện. Do đó, thường thì các tính năng hiển thị thông số pin lên màn hình điều khiển của xe nâng điện, hoặc tính năng quản lý năng lượng thông minh … sẽ không hoạt động. Thay vào đó, các Pin Lithium hàng thay thế sẽ được trang bị một màn hình LCD nhỏ và còi báo để giúp người lái quan sát được tình trạng pin và đi sạc đúng lúc.
Nếu bạn không quá khó tính, và ưu tiên cân nhắc đến vấn đề chi phí đầu tư, thì pin Lithium hàng thay thế là lựa chọn có nhiều ưu thế: giá thành khá rẻ so với hàng chính hãng, có đầy đủ các ưu điểm của pin Lithium như đã nêu trên.

Nếu bạn vẫn còn băn khoăn chưa biết nên chọn loại pin hay ắc quy nào cho chiếc xe nâng điện của mình, chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn. Hãy liên hệ ngay với đội ngũ tư vấn của chúng tôi để có thêm thông tin chi tiết nhé.